Lüksemburg
Batı Avrupa`da bağımsız ülke. Kuzeyde ve batıda Belçika`yla,
doğuda Almanya`yla, güneyde Fransa`yla sınırlı
olan Lüksemburg (ya da Luxembourg) Büyükdüklüğü,
merkezî konumu dolayısıyla sık sık yabancı istilalarına
uğramış ve tarihinin büyük bölümü yabancı egemenli
ğinde geçmiş, XX. yy`da Avrupa ülkeleri arasında ekonomik
ve siyasal işbirliğinin başlıca destekleyicileri arasında
yeralmış, 1948`de Benelux gümrük birliğine,
1958`de de Avrupa EkonomikTopluluğu`na katılmıştır.
YÜZEYŞEKİLLERİ İKLİM VE TOPLUM YAPISI
Lüksemburg`un `Oesling` diye adlandırılan kuzey üçte
birlik kesimi ormanlık ve hafif dalgalı Belçika Ardenne`lerinin
bir uzantısıdır ve ülkenin en yüksek noktası
Burgplatz (559 m) da kuzey uçta yeralır. `Gutland` ya
da `Bon Pays` (Almanca ve Fransızca `iyi ülke` anlamında)
adı verilen .
“Batı Avrupa`da bağımsız ülke. Kuzeyde ve batıda Belçika`yla, doğuda Almanya`yla, güneyde Fransa`yla sınırlı olan Lüksemburg (ya da Luxembourg) Büyükdüklüğü, merkezî konumu dolayısıyla “
Batı Avrupa`da bağımsız ülke. Kuzeyde ve batıda
Batı Avrupa`da bağımsız ülke. Kuzeyde ve batıda Belçika`yla,
doğuda Almanya`yla, güneyde Fransa`yla sınırlı
olan Lüksemburg (ya da Luxembourg) Büyükdüklüğü,
merkezî konumu dolayısıyla sık sık yabancı istilalarına
uğramış ve tarihinin büyük bölümü yabancı egemenli
ğinde geçmiş, XX. yy`da Avrupa ülkeleri arasında ekonomik
ve siyasal işbirliğinin başlıca destekleyicileri arasında
yeralmış, 1948`de Benelux gümrük birliğine,
1958`de de Avrupa EkonomikTopluluğu`na katılmıştır.
YÜZEYŞEKİLLERİ İKLİM VE TOPLUM YAPISI
Lüksemburg`un `Oesling` diye adlandırılan kuzey üçte
birlik kesimi ormanlık ve hafif dalgalı Belçika Ardenne`lerinin
bir uzantısıdır ve ülkenin en yüksek noktası
Burgplatz (559 m) da kuzey uçta yeralır. `Gutland` ya
da `Bon Pays` (Almanca ve Fransızca `iyi ülke` anlamında)
adı verilen ülkenin güney kesimiyse, Fransa`daki
Lorraine yaylasının uzantısını oluşturur. Çok sayıda ırmak
tarafından akaçlanan Lüksemburg`da bu ırmakların
çoğu, doğudaki iki büyük ırmak Moselle ve Sûre`e
(Almanca`sı Sauer)doğru akar.Serin bir iklim etkisindeki
ülkede, ocak ayı sıcaklık ortalamaları 1 °C dolayında,
temmuz ayı sıcaklık ortalamaları 17 °C dolayındadır.
Yıllık yağış ortalaması, bölgeler arasında 1 015 mm`den 685 mm`ye kadar değişir.
Lüksemburg`un yerli halkının büyük bölümü Fransız
ve Alman kökenlidir. Nüfusun yaklaşık dörtte birini yabancı
işçiler oluşturur. En yaygın dil Almanca kökenli
Letzeburgesch olmakla birlikte, Fransızca ve Almanca
resmî dillerdir. Nüfusun yaklaşık %97`sinin katolik olduğu
ülkede, eğitim ücretsiz ve 6-15 yaş arasında zorunludur.
EKONOMİ
Sanayinin büyük ölçüde geliştiği Lüksemburg Düklüğü,
Avrupa`nın yaşama düzeyi en yüksek ülkelerinin ba
şında gelir.Sanayi tesisleri büyük demir yataklarının iş
letildiği güney kesimde toplanmıştır ve demir-çelik sanayisi,
toplam sanayi üretiminin yarıya yakınını oluşturur.
Yakın dönemde sanayi çeşitlendirilmiştir; öbür
sanayi ürünleri arasında kimyasal ürünler, plastik maddeler,
kauçuk ve sentetik iplikler sayılabilir.
Etkin nüfusun yalnızca küçük bir bölümünün çalıştığı
tarım, orta kesimde yoğunlaşmıştır.
Güzel manzaralarıyla şato yıkıntılarıyla ünlü kuzey
kesimde de, turizm önemli bir ek gelir kaynağıdır.
TARİH VE DEVLET YAPISI
Lüksemburg ayrı bir siyasal birim olarak Ortaçağ`da,
Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu`na bağlı güçlü bir
kontluk olarak ortaya çıktı. 1308`de ülkeyi yönetmekte
olan kont, Heinrich VIII adıyla Germen krallığına (daha
sonra da Kutsal Roma-Germen imparatorluğuna) seçildi.
Oğlu Lüksemburglu Johann (1296-1346), 1310`da
Bohemya kralı ilan edilip, kör olmasına karşın katıldığı
Crecy çarpışmasında Fransızların saflarında savaşırken
öldü. Torunu Kutsal Roma-Germen imparatoru Kari IV,
Lüksernburg`u bir düklüğe dönüştürerek, kardeşi Wenceslas`a`verdi.
1443`te Bourgognelu İyi Philippe tarafından alınan Lüksemburg, 1477`de Habsburg sülalesinin, 1714`te
Avusturya`nın yönetimine girdi. 1684-97 ve 1795-
1814 arasında iki kez Fransız işgalinde kalıp, Viyana
Kongresi`yle bir büyükdüklüğe dönüştürüldüyse de,
Flollanda kralı Willem l`e bağlandı.
Belçika`nın Flollanda`dan bağımsızlığını elde ederken
(1839) bir bölümünü aldığı (günümüzde Belçika`nın
Lüksemburg ili) Lüksemburg Büyükdüklüğü`nün
geri kalanı, 1867 Londra Konferansıyla yeniden ba
ğımsızlığa kavuştu ve yansızlığı güvence altına alındı.
Ama Almanya, her iki dünya savaşında da Lüksemburg`un
yansızlığını çiğneyerek, işgal etti. 1964`te Bü
yük düşes Charlotte`un tahttan çekilmesiyle, yerine oğ
lu Jean geçti.
Lüksemburg, başında bir büyükdük bulunan meşruti
bir monarşidir. Büyükdük tarafından atanan 7 kişilik Bakanlar
Kurulu, 59 üyesi genel oy sistemiyle seçilen Millet
Meclisi`ne karşı sorumludur. Üyeleri büyükdük tarafından
ömür boyu atanan 21 üyeli Devlet Danışma
Konseyi, bütün yasaları Millet Meclisi`nde onaylanmadan
önce gözden geçirip, görüşünü bildirmekle görevlidir.