Kahramanmaraş (il)

Büyük bölümü Akdeniz Bölgesi`nde, kuzey ve kuzeydoğudaki bazı kesimleri (Afşin, Ekinözü, Nurhak, Elbistan ilçeleri) Doğu Anadolu Bölgesi`nde, güneydoğuda kalan küçük bir kesimi (Paza’rcık ilçesinin bir kesimi) de Güneydoğu Anadolu Bölgesi`nde yeralan, yüzölçümü 14 327 km2, nüfusu 1991 sayımında 892 952, merkezi Kahramanmaraş kenti olan Kahramanmaraş ili 10 ilçeye ayrılmıştır: Merkez, Afşin, Andırın, Çağlayancerit, Ekinözü, Elbistan, Göksün, Nurhak, Pazarcık, Türkoğ- lu. Kahramanmaraş ilinin dağları, Toroslar sistemine bağlanır. İlin kuzeybatı kesiminde güneybatı-kuzeydo- ğu doğrultusunda uzanan, Orta Toroslar`ın parçaları olan Binboğa dağlarının yükseltisi 2 942 m`yi bulur. İlin güney kesimine sokulan Amanos dağlarının kuzey uç­ ları, Aksu yarma vadisiyle sona erer gibi görünürse de, aslında .

“Büyük bölümü Akdeniz Bölgesi`nde, kuzey ve kuzeydoğudaki bazı kesimleri (Afşin, Ekinözü, Nurhak, Elbistan ilçeleri) Doğu Anadolu Bölgesi`nde, güneydoğuda kalan küçük bir kesimi (Paza’rcık “

Büyük bölümü Akdeniz Bölgesi`nde, kuzey ve kuzeydoğudaki

Büyük bölümü Akdeniz Bölgesi`nde, kuzey ve kuzeydoğudaki bazı kesimleri (Afşin, Ekinözü, Nurhak, Elbistan ilçeleri) Doğu Anadolu Bölgesi`nde, güneydoğuda kalan küçük bir kesimi (Paza’rcık ilçesinin bir kesimi) de Güneydoğu Anadolu Bölgesi`nde yeralan, yüzölçümü 14 327 km2, nüfusu 1991 sayımında 892 952, merkezi Kahramanmaraş kenti olan Kahramanmaraş ili 10 ilçeye ayrılmıştır: Merkez, Afşin, Andırın, Çağlayancerit, Ekinözü, Elbistan, Göksün, Nurhak, Pazarcık, Türkoğ- lu. Kahramanmaraş ilinin dağları, Toroslar sistemine bağlanır. İlin kuzeybatı kesiminde güneybatı-kuzeydo- ğu doğrultusunda uzanan, Orta Toroslar`ın parçaları olan Binboğa dağlarının yükseltisi 2 942 m`yi bulur. İlin güney kesimine sokulan Amanos dağlarının kuzey uç­ ları, Aksu yarma vadisiyle sona erer gibi görünürse de, aslında dar vadi oluklarıyla ayrılmış dağlar birbirini izler: Maraş dağı (ya da Ahır dağı), Engizek dağı,. Nurhakdağı. İlin Malatya sınırına yakın kesimde bulunan Nurhak dağının yükseltisi 3 000 m`yi aşar(3 081 m). Nurhak dağının kuzeyinde, ilin en geniş ovası olan Elbistan ovası yeralır. Taban yükseltisi 1 100- 1 200 m olan bu ova, batıda tepelik bir alanla Afşin ovasından ayrılır. İlin alçak kesimlerinde, Akdeniz ikliminin, denize uzaklık nedeniyle değişikliğe uğrayarak karasallaşmış biçimi görülür. Yüksek kesimlerde ve ilin Doğu Anadolu Bölgesi`sınırları içinde kalan Elbistan ovasındaysa, Akdeniz etkisi ortadan kalkar ve kışları sert ve sürekli kara iklimi ağır basar. İl merkezindeki meteoroloji istasyonunun gözlemlerine göre, en soğuk ay ortalaması 5,1 °C, en sıcak ay ortalaması 28,2 °C, günümüze kadar kaydedilen en düşük sıcaklık -9 °C (2.2.1967 ve 30.1.1968`de iki kez), en yüksek sıcaklıksa 42,6 °C`tır (21.8.1963). Yıllık yağış tutarı, il merkezinde 723 mm, Elbistan`da 386 mm, Andırın`da 1 508 mm`dir. Doğal bitki örtüsünde, kurakçıl ormanlar ağır basar. İlin Akdeniz etkisi altında kalan kesimlerinde makiler, daha yükseklerde meşe, karaçam, ardıç ormanları yayılır. Çok yaygın olmamakla birlikte, dağların yüksek kesimlerinde sedir ormanlarına da rastlanır. İlin büyük kesiminin suları, Ceyhan ırmağı (Elbistan çevresinde doğan Söğütlü, Hurma ve Göksün çayları­ nın birleşmesiyle oluşur) aracılığıyla Akdeniz`e dökü­ lür. İlin güneydoğu kesiminin sularını toplayan Aksu da, Kahramanmaraş kentinin batısında Ceyhan`a karışır. İlin doğu kesimindeki bazı sularsa, il sınırları dışında Fı­ rat`a karışarak Basra körfezi havzasına yönelirler. Fı­ rat`a karışan suların en önemlileri, Engizek dağının kuzeyini boylayan Göksu ile Pazarcık ilçesinin bir kesiminin sularını toplayan Karasu`dur. Kahramanmaraş ilinde önemli göl yoktur. Yapay göllerin en önemlisi, Aksu üstünde kurulmuş olan Kartalkaya barajı gölüdür. EKONOMİ Kahramanmaraş ilinde başlıca gelir kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Ekili alanların % 85`inde tahıl (özellikle buğday) yetiştirilir. İlin sulak ova kesimlerinde, pirinç üretimi önemlidir; ama Türkiye`nin heryanında olduğu gibi, Kahramanmaraş ilinde de, yıldan yıla verimde bü­ yük değişiklikler gözlenir. Baklagillerden sırasıyla nohut,, fasulye ve mercimek yetiştirilir. Yörede büyük önem taşıyan bir bitki de, yemeklere katılan ve salça yapılan kırmızıbiberdir. Sanayi bitkileri arasında üretim bakımından şekerpancarı birinci sırada yeralır. Şekerpancarı en çok Elbistan, Pazarcık ve Türkoğlu ilçelerinde yetiştirilip, Malatya Şeker Fabrikası`nda işlenir. Merkez ilçe ile Pazarcık, Türkoğlu ve Andırın ilçelerindeyse pamuk yetiştirilir. Dikili alanların büyük kesimini bağlar kaplar. Elde edilen ürünler taze olarak tüketilir ya ( pekmez, pestil ve sucuk yapımında kullanılır. Mey> türleri arasında en çok elma üretilir. Antepfıstığı üretir de gelişmektedir. Ayrıca, ilin Akdeniz |BölgesilsınırU içinde kalan kesiminde, zeytin ağaçları yaygındır. Kahramanmaraş ilinin yeraltı gelir kaynaklarının ba lıcaları, Elbistan-Afşin ovasındaki büyük, ama kalor düşük linyit yataklarıdır. Bu yatakların yakınında kur lan Afşin-Elbistan santralında kullanılan kömürler, TC kiye`nin elektrik enerjisine önemli katkı sağlar. İlde sanayi fazla gelişmemiştir. Başlıca sanayi kur luşları, dokuma fabrikaları, zeytinyağı ve sabun yap mevleri, çırçır ve çeltik fabrikalarıdır. En önemli kur luş, il merkezindeki Sümerbank Bez Fabrikası`dır. ULAŞIM Kahramanmaraş ilinin karayolu ulaşımı gelişmiştir. Ad na`yı Malatya`ya bağlayan yol, il merkezi ile Türkoğ ve Pazarcık ilçe merkezlerinden geçer. Hatay ilinde gelen güney-kuzey doğrultulu yol, bu yolla il merkezi de birleşir. Kahramanmaraş kenti, düzgün yollarla G ziantep ve Kayseri`ye de bağlanır. İlin güneydoğusu dan geçen Adana-Malatya demiryolundan Köprüağ istasyonundan ayrılan 28 km`lik `şube hattı` |1948`d Kahramanmaraş`ı öbür demiryollarına bağlamıştır.