Çorum (kent)
Çorum ilinin merkezi. Karadeniz bölgesinin İç Anadolu`ya
yakın kesiminde Çorum ovası adı verilen ovanın
kuzeydoğu kenarında, deniz düzeyinden yaklaşık 800
m yüksekte kurulmuş olan Çorum kentinin nüfusu 116
810`dur.
TARİH
Ne zaman kurulduğu kesin olarak bilinmeyen Çorum
kentinin çevresindeki topraklar, eski çağlarda Hitit devletinin
elinde bulunuyordu. Yöre, İ.Ö. 1200`e doğru
Hitit devletinin yıkılmasından sonra, Friglerin, sonra da
sırasıyla Lidyalıların, Perslerin, Büyük İskender`in ve mirasçılarının
yönetimine girdi. Daha sonra Roma İmparatorluğu`na
katılıp, Roma İmparatorluğu`nun ikiye ayrılmasından
(395) sonra Doğu Roma`nın (Bizans) payı
na düştü. Kentin bulunduğu yöre, VII. yy`dan sonra Emevilerin ve Abbasilerin akınlarından etkilendiyse (bir
dönemle ilgili Arap kaynaklarında Çorum`un adı Nakuniye
.
“Çorum ilinin merkezi. Karadeniz bölgesinin İç Anadolu`ya yakın kesiminde Çorum ovası adı verilen ovanın kuzeydoğu kenarında, deniz düzeyinden yaklaşık 800 m yüksekte kurulmuş olan Çorum “
Çorum ilinin merkezi. Karadeniz bölgesinin İç Anadolu`ya
Çorum ilinin merkezi. Karadeniz bölgesinin İç Anadolu`ya
yakın kesiminde Çorum ovası adı verilen ovanın
kuzeydoğu kenarında, deniz düzeyinden yaklaşık 800
m yüksekte kurulmuş olan Çorum kentinin nüfusu 116
810`dur.
TARİH
Ne zaman kurulduğu kesin olarak bilinmeyen Çorum
kentinin çevresindeki topraklar, eski çağlarda Hitit devletinin
elinde bulunuyordu. Yöre, İ.Ö. 1200`e doğru
Hitit devletinin yıkılmasından sonra, Friglerin, sonra da
sırasıyla Lidyalıların, Perslerin, Büyük İskender`in ve mirasçılarının
yönetimine girdi. Daha sonra Roma İmparatorluğu`na
katılıp, Roma İmparatorluğu`nun ikiye ayrılmasından
(395) sonra Doğu Roma`nın (Bizans) payı
na düştü. Kentin bulunduğu yöre, VII. yy`dan sonra Emevilerin ve Abbasilerin akınlarından etkilendiyse (bir
dönemle ilgili Arap kaynaklarında Çorum`un adı Nakuniye
diye geçer) de, Bizans yönetimi yörede, Türklerin
Anadolu`ya girişine kadar sürdü.
Malazgirt Savaşı`ndan (1071) kısa süre sonra Türkler
tarafından fethedilen kent ve yöresi, Danişmentoğullarının
kurduğu beyliğin sınırları içinde kaldı. XII. yy`da
Danişmentoğulları, ile Anadolu Selçuklu devleti arasında
birkaç kez el değiştirip, XII. yy`ın sonlarına doğru
Anadolu Selçuklu sultanı Kılıçarslan II döneminde kesin
olarak Anadolu Selçuklularının topraklarına katıldı. Kö-
sedağ Savaşı`ndan (1293) sonra Moğolların denetimi
altına girip, Anadolu`da Moğol etkisi zayıflamaya başlayınca Kayseri yöresinde egemen olan Eretnaoğullarının
topraklarına katıldı. Bir süre Kadı Burhanettin`in eline
geçip, 1398`de Yıldırım Bayezit tarafından Osmanlı
topraklarına katıldı. XVI. yy`ın başlarında Şahkulu ayaklanmasının
(1509) önemli merkezlerinden biri oldu. O
yüzyılda henüz kalesinin dışına pek taşmayan kent,
XVII. yy`da da Celali ayaklanmasına katıldı. Evliya Çelebi`nin
verdiği bilgilere göre, XVII. yy`da 42 mahallesi
vardı.
Osmanlı yönetim örgütünde XVI. ve XVII. yy`larda
merkezi Sivas olan Rum eyaletine bağlı birsancak merkezi
olan Çorum`da, yavaş yavaş dokumacılık ve deri
işlemeciliği (sepicilik) gelişti: Dokuma tezgâhlarında
özellikle çamaşırlık bez, şal, kuşak, kilim ve seccade
dokunuyordu.
XIX. yy`ın ilk yarısında nüfusu 8 000 kadar olan kent,
bir kaza merkezi olarak Ankara sancağına, aynı yüzyılın
ikinci yarısındaysa Bozok sancağına bağlandı. 1890`da
nüfusu 12 000 - 13 000`e yaklaşıp, 1893`te yeniden
sancak merkezi oldu. XX. yy başında deri işlemeciliği
büyük ölçüde gelişmiş (sepi (yerlerinin sayısı 73`e kadar
çıkmıştı), işlenen deriler öbür merkezlere gönderilmeye
başlanmıştı.
GÜNÜMÜZDE ÇORUM
Cumhuriyet döneminin başlarında aynı adlı ilin merkezi
olan, 1927 sayımında nüfusu henüz 20 000`i bulmayan
(19 739) kenÇoldukça geç gelişerek, nüfusu ilk olarak
1970`te 50 000`i (54 576), 1990 sayımındaysa 100
000`i aştı (116 810).