Habsburg sülalesi
.
“Avusturya ve Kutsal Roma-Germen imparatorluğu tahtlarına çıkmış Alman ailesi. Kurucusu Rudolf l`den sonra birçok kola ayrılan Habsburg sülalesinin (Halsburglar da denir) Avusturya kolu, 1457`de “
Avusturya ve Kutsal Roma-Germen imparatorluğu tahtlarına
Avusturya ve Kutsal Roma-Germen imparatorluğu tahtlarına çıkmış Alman ailesi. Kurucusu Rudolf l`den sonra birçok kola ayrılan Habsburg sülalesinin (Halsburglar da denir) Avusturya kolu, 1457`de söndü. Bunun üstüne Steiermark kolu, Habsburgların bütün topraklarını yeniden biraraya topladı. Kari V, Ispanya`yı büyük oğlu Felipe ll`ye bırakarak İspanyol kolunun doğmasına yolaçtı. Bu kol da, Carlos ll`yle söndü (1700); ama kardeşi Ferdinand I, imparatorluk tacını koruyan "Avusturya sülalesini" sürdürdü. Kari Vl`nın kızı Maria Theresia`nın François de Lorraine`le evlenmesiyle kurulan Habsburg- Lorraine kolu, 1806`ya kadar Alman imparatorluğu tacını, 1918 devrimine kadar da Avusturya`nın egemenliğini elinde tuttu.
Hannover sülalesi
Almanya`da Hannover seçici prensliğini (daha sonra krallığını) yöneten ve 1714-1837 arasında beş İngiltere kralı çıkaran sülale. Braunschvveig-Lüksemburg dükü Ernst August`un Hannover seçici prensi olmasıyla (1692) başlayan sülale, Ernst-August`un James I Stuart`ın torunu Sophie`yle evlenmesiyle, oğulları Georg`un, George I adıyla İngiltere tahtına çıkmasını sağladı. George l`in yerine 1727`de oğlu George ll`nin, 1 760`ta torunu George lll`ün, 1820`de ve 1830`da G eorge lll`ün oğulları George IV ve William V`in İngiltere tahtına çıkmalarıyla, hem İngiltere, hem de Hannover krallıklarını yönetti. 1837`de George lll`ün torununun kızı Victoria`nın Saksonya-Coburg-Gotha prensi Albrecht`le evlenmesiyle, Hannover-Saksonya-Coburg- Gotha sülalesi adını aldı. George V, 1917`de sülalenin Almanya`yla bütün bağlarını koparmak .
“Almanya`da Hannover seçici prensliğini (daha sonra krallığını) yöneten ve 1714-1837 arasında beş İngiltere kralı çıkaran sülale. Braunschvveig-Lüksemburg dükü Ernst August`un Hannover “
Almanya`da Hannover seçici prensliğini (daha sonra
Almanya`da Hannover seçici prensliğini (daha sonra krallığını) yöneten ve 1714-1837 arasında beş İngiltere kralı çıkaran sülale. Braunschvveig-Lüksemburg dükü Ernst August`un Hannover seçici prensi olmasıyla (1692) başlayan sülale, Ernst-August`un James I Stuart`ın torunu Sophie`yle evlenmesiyle, oğulları Georg`un, George I adıyla İngiltere tahtına çıkmasını sağladı. George l`in yerine 1727`de oğlu George ll`nin, 1 760`ta torunu George lll`ün, 1820`de ve 1830`da G eorge lll`ün oğulları George IV ve William V`in İngiltere tahtına çıkmalarıyla, hem İngiltere, hem de Hannover krallıklarını yönetti. 1837`de George lll`ün torununun kızı Victoria`nın Saksonya-Coburg-Gotha prensi Albrecht`le evlenmesiyle, Hannover-Saksonya-Coburg- Gotha sülalesi adını aldı. George V, 1917`de sülalenin Almanya`yla bütün bağlarını koparmak için, adını VVindsor sülalesine çevirdi.
Han sülalesi
.
““
Bk. ÇİN, TARİH.
Mevlana Celalettin Rumi
İslâm mutasavvıf şairi ve mevlevi tarikatının kurucusu (Belh 1207-Konya 1273). Sultan ül-Ulema ("Bilginler Sultam") Bahaettin|Velet`inoğlu olan, yaklaşan Moğol tehlikesi üstüne ailesini ve müritlerini toplayarak Hicaz- Şam yoluyla Anadolu`ya geçen (1221) babasıyla birlikte Anadolu`ya gelen, Bahaettin Velet ölünce (1231) halkın isteğiyle yerine geçen Mevlana Celalettin Rumi, babasının halifelerinden Seyit Burhanettin Tirmizi Konya`ya gelince (1232), onun gözetiminde tasavvuf eğitimi gördü. Bir söylentiye göre öğretimini tamamlamak için Halep ve Şam`a gidip, Tirmizi`nin ölümünden sonra medreselerde ders verdi. Sürdüğü düzenli yaşam Tebrizli Şems`in Konya`ya gelişiyle (1244) bozuldu: Öğretimi, vaazlar vermeyi bırakıp, Şems`le ikili söyleşilere daldı; büyük bir coşkunlukla kendini sema yapmaya verdi. Yakınlarından uzaklaşması, Şems`le .
“İslâm mutasavvıf şairi ve mevlevi tarikatının kurucusu (Belh 1207-Konya 1273). Sultan ül-Ulema ("Bilginler Sultam") Bahaettin|Velet`inoğlu olan, yaklaşan Moğol tehlikesi üstüne ailesini ve “
İslâm mutasavvıf şairi ve mevlevi tarikatının
İslâm mutasavvıf şairi ve mevlevi tarikatının kurucusu (Belh 1207-Konya 1273). Sultan ül-Ulema ("Bilginler Sultam") Bahaettin|Velet`inoğlu olan, yaklaşan Moğol tehlikesi üstüne ailesini ve müritlerini toplayarak Hicaz- Şam yoluyla Anadolu`ya geçen (1221) babasıyla birlikte Anadolu`ya gelen, Bahaettin Velet ölünce (1231) halkın isteğiyle yerine geçen Mevlana Celalettin Rumi, babasının halifelerinden Seyit Burhanettin Tirmizi Konya`ya gelince (1232), onun gözetiminde tasavvuf eğitimi gördü. Bir söylentiye göre öğretimini tamamlamak için Halep ve Şam`a gidip, Tirmizi`nin ölümünden sonra medreselerde ders verdi. Sürdüğü düzenli yaşam Tebrizli Şems`in Konya`ya gelişiyle (1244) bozuldu: Öğretimi, vaazlar vermeyi bırakıp, Şems`le ikili söyleşilere daldı; büyük bir coşkunlukla kendini sema yapmaya verdi. Yakınlarından uzaklaşması, Şems`le haftalarca süren inzivalara çekilmesi öbür müritleri tarafından tepkiyle karşılandı. Öldürülmekten korkan Şems Şam`a kaçtıysa da, Mevlana`nın oğlu Sultan Velet`i göndermesi üstüne geri döndü. Çok geçmeden tepkiler yeniden baş gösterince, Şems`in yeniden ortadan kaybolması (1247; bazı kaynaklara göre aralarında. Mevla na`nın oğullarından Alaettin`in de bulunduğu 7 kişi tarafından bıçaklanarak öldürülmüştür) üstüne, onu bulmak için iki kez Şam`a gittiyse de bulamadı ve Şems`in kendi içinde yaşadığına inanarak avunmaya, ona duyduğu sevgiyi dile getirdiği gazeller yazmaya başladı. Bir süre sonra Şems`in yerine Selahattin Zerkubi`yi (1259), Zerkubi ölünce (1263) de Selahattin Çelebi`yi halifeliğe alıp,ünlü Mesnev/`sini bitirdikten bir süre sonra öldü ve babasının yanına gömüldü. Türbesi Bedrettin Tebrizi tarafından yapıldı. Farsça-Tıirkçe karışık bir şiiri dışında bütün yapıtlarını Farsça yazan Mevİana, Doğu İslâm kültürünün en büyük filozof ve şairlerindendir. Irk, din ayrımı gözetmeden bütün insanlığa seslenen, birliği, hoşgörüyü, iyiliği öğütleyen, aşkı en yüce değer sayan düşüncesiyle, yalnızca Türk şiirini değil, Doğu şiirini de etkilemiş, görüşleri günümüze kadar yaşayarak, yakın dönemde Batı ülkelerinde de birçok yandaş bulmuştur. Birçok dile çevrilen, açımlanan Mesnevi`sl, ayetler, hadisler, Se- nai, Attar gibi şairlerin şiirlerinden alıntılar, öyküler, öğütler yoluyla tasavvufu anlatan, açıklayan bir yapıttır. Mevlana, akla dayanan, aklın kurallarıyla sınırlanan bilgiye karşı çıkarak felsefeyi reddetmiştir. Görüşüne göre, akıl insanı yanıltır; gerçeğe götürmez. Bilginin kaynağı sevgidir, sezgidir. Gerçeğe aşk yoluyla kendinden geçip, kendini derin bir aşka bırakma yoluyla ulaşılabilir. Yapıtlarının Türkçe`de son çevirileri, Mevlana ve mevlevilik üstüne araştırmaları da bulunan Abdülbaki Gölpınarlı tarafından yapılmıştır. Öbür yapıtları: Divan-ı Kebir(24 ayrı Divan`dan oluşur; 1959`da 5 cilt olarak basılmıştır), Fihi Mâ Fih (Mui- nettin Pervane`nin konağında yapılan toplu söyleşilerdeki sözlerinden loluşur; yaşamına, dönemine ilişkin bilgileri kapsar), Mecalis-i Seb`a(camilerdeki vaazlarından oluşmuştur. Arapça bir hutbeden sonra açıklayıcı öykülere geçilir; 7 bölüm olarak 1965`te basılmıştır), Mektuplar (döneminin ileri gelenlerine yazılmış mektuplarını içerir; 1963`te basılmıştır), Rubailer (1964`te basılmıştır).
Ming sülalesi
.
“Çin`de 1368-1644 arasında egemenlik süren sülale. Moğol kökenli Yüen sülalesine karşı bir köylü ayaklanmasını düzenleyerek iktidarı ele geçiren köylü buddha- cı rahip Cu Yüencang tarafından “
Çin`de 1368-1644 arasında egemenlik süren sülale.
Çin`de 1368-1644 arasında egemenlik süren sülale. Moğol kökenli Yüen sülalesine karşı bir köylü ayaklanmasını düzenleyerek iktidarı ele geçiren köylü buddha- cı rahip Cu Yüencang tarafından kurulan Ming (ya da Mingler) sülalesi döneminde, Çin siyasal istikrara kavuşmuş, ekonominin yanı sıra sanat ve kültür önemli ölçüde gelişmiştir. (Ayrıca Bk. ÇİN, TARİH.)
Celalettin Harizmşah
.
““
Bk. c e la l e t tİnHARZEMŞAH
Harzemşah, Celalettin
.
““
Bk. Celalettin Harzemşah
Haşimi sülalesi
.
“Hicaz, İran ve Ürdün`de kral ailesi. Soyu Kureyş`in Haşimi ailesinin Zevu Avn koluna dayanan Haşimi sülalesinin (Haşimiierde denir) temsilcilerinden Hüseyin Bin Ali ile oğulları Ali, Abdullah “
Hicaz, İran ve Ürdün`de kral ailesi. Soyu Kureyş`in
Hicaz, İran ve Ürdün`de kral ailesi. Soyu Kureyş`in Haşimi ailesinin Zevu Avn koluna dayanan Haşimi sülalesinin (Haşimiierde denir) temsilcilerinden Hüseyin Bin Ali ile oğulları Ali, Abdullah ve Faysal, 1894`te güvenlik gerekçesiyle İstanbul`a getirildiler. İkinci Meşrutiyet ilan edilince, Hüseyin Bin Ali Mekke şerifliğine atandı (1908). Faysal`ın Faysal I unvanıyla Irak kralı olmasından (1921) sonra, soyundan gelenlerden Faysal ll` nin 14 Temmuz 1958 ayaklanmasında öldürülmesiyle, sülalenin Irak kolu söndü. Abdullah`ın Ürdün`de önce emîr(1921), sonra da kral olmasıyla kurulan Ürdün koluysa, günümüzde Ürdün kralı Hüseyin`le sürmektedir.
Hohenstaufen sülalesi
1138-1250 yılları arasında Kutsal Roma-Germen İmparatorluğumu yöneten Alman sülalesi. Adı Almanya`nın güney kesimindeki Staufen şatosundan kaynaklanan Hohenstaufen sülalesi, Friedrich von Büren tarafından kuruldu. Heinrich IV`ün kızıyla evlenerek Schwahen düklüğünü drahoma olarak alan (1079) oğlu Friedrich l`in oğlu Friedrich II, Kutsal Roma-Germen Jimparatoru Heinrich V`in vârissiz ölmesi üstüne, annesinden ötürü tahtta hak iddia ettiyse de, tahta çıkmayı başaramadı. Kardeşi Konrad, 1128`de kendini Romalılar kralı seçtirmeyi başarıp, ölümünden önce, yeğeni Friedrich I Barbarossa`nın imparator seçilmesini seçici prenslere kabul ettirdi. Friedrich 1(1152-1190) ve oğlu Heinrich VI (1191 `den 1197`ye), İtalya`ya sık sık müdahale ederek, papalık devletlerine karşı savaştılar. Sicilya`daki Norman Krallığı`nı ele geçirmeyi .
“1138-1250 yılları arasında Kutsal Roma-Germen İmparatorluğumu yöneten Alman sülalesi. Adı Almanya`nın güney kesimindeki Staufen şatosundan kaynaklanan Hohenstaufen sülalesi, Friedrich von “
1138-1250 yılları arasında Kutsal Roma-Germen İmparatorluğumu
1138-1250 yılları arasında Kutsal Roma-Germen İmparatorluğumu yöneten Alman sülalesi. Adı Almanya`nın güney kesimindeki Staufen şatosundan kaynaklanan Hohenstaufen sülalesi, Friedrich von Büren tarafından kuruldu. Heinrich IV`ün kızıyla evlenerek Schwahen düklüğünü drahoma olarak alan (1079) oğlu Friedrich l`in oğlu Friedrich II, Kutsal Roma-Germen Jimparatoru Heinrich V`in vârissiz ölmesi üstüne, annesinden ötürü tahtta hak iddia ettiyse de, tahta çıkmayı başaramadı. Kardeşi Konrad, 1128`de kendini Romalılar kralı seçtirmeyi başarıp, ölümünden önce, yeğeni Friedrich I Barbarossa`nın imparator seçilmesini seçici prenslere kabul ettirdi. Friedrich 1(1152-1190) ve oğlu Heinrich VI (1191 `den 1197`ye), İtalya`ya sık sık müdahale ederek, papalık devletlerine karşı savaştılar. Sicilya`daki Norman Krallığı`nı ele geçirmeyi başaran Henrich Vl`nın oğlu Friedrich 11(1212-1250), özellikle İtalya`nın güney kesimini ve Sicilya`yı topraklarına katmaya uğraştı. Ölümünden sonra Kutsal Roma-Germen İmparatorluğundan uzaklaştırılan ailenin öbür üyeleri, Almanya`da yeniden iktidarı ele geçirmeye uğraştılarsa da, başaramadılar. Ailenin son temsilcisi olan Konrad V`in 1268`de Sicilya`da ölmesiyle, sülale sona erdi.
Hohenzollern sülalesi
Üyeleri Brandenburg seçici prensliği (1415-1806), Prusya krallığı (1701-1918) ve Almanya imparatorluğu (1871-1918) yapan Alman ailesi. Adı şatolarının bulunduğu Zollern doruğundan kaynaklanan Hohenzollern sülalesi, Schwaben`deki Zollern kontu Friedrich (öl. 1200) tarafından kuruldu. Friedrich`in ölümünden sonra iki kola ayrılan (Schwaben kolu ve Franken kolu) sülalenin, Schwaben kolu önemli bir rol oynamazken, Franken kolu, gün geçtikçe güçlendi ve büyük seçici prens Wilhelm l`in döneminde (1640-1688) Brandenburg- Prusya seçici prensliği önemli bir Baltık ve Alman devleti haline geldi. Wilhelm`in oğlu, Friedrich I adıyla Prusya kralı unvanını almayı başardı ve krallık ordusunu güçlendirdi. Oğlu Büyük Friedrich II, bu iyi eğitilmiş ordudan yararlanarak Prusya`yı Avrupa`nın büyük devletleri arasına soktu. O tarihten başlayarak, .
“Üyeleri Brandenburg seçici prensliği (1415-1806), Prusya krallığı (1701-1918) ve Almanya imparatorluğu (1871-1918) yapan Alman ailesi. Adı şatolarının bulunduğu Zollern doruğundan kaynaklanan “
Üyeleri Brandenburg seçici prensliği (1415-1806),
Üyeleri Brandenburg seçici prensliği (1415-1806), Prusya krallığı (1701-1918) ve Almanya imparatorluğu (1871-1918) yapan Alman ailesi. Adı şatolarının bulunduğu Zollern doruğundan kaynaklanan Hohenzollern sülalesi, Schwaben`deki Zollern kontu Friedrich (öl. 1200) tarafından kuruldu. Friedrich`in ölümünden sonra iki kola ayrılan (Schwaben kolu ve Franken kolu) sülalenin, Schwaben kolu önemli bir rol oynamazken, Franken kolu, gün geçtikçe güçlendi ve büyük seçici prens Wilhelm l`in döneminde (1640-1688) Brandenburg- Prusya seçici prensliği önemli bir Baltık ve Alman devleti haline geldi. Wilhelm`in oğlu, Friedrich I adıyla Prusya kralı unvanını almayı başardı ve krallık ordusunu güçlendirdi. Oğlu Büyük Friedrich II, bu iyi eğitilmiş ordudan yararlanarak Prusya`yı Avrupa`nın büyük devletleri arasına soktu. O tarihten başlayarak, Almanya`daki prensliklere egemen olma savaşında Avusturya`yla sürekli çekişen sülale, 18 Ocak 1871 `de Prusya kralı Wilhelm l`in (1861-88) Almanya imparatoru ilan edilmesiyle emellerini gerçekleştirmeyi başardı. Birinci Dünya Savaşı sonunda sülalenin son hükümdarı Wilhelm ll`nin (1888-1918) Prusya kralı ve Almanya imparatoru unvanlarından vazgeçmesiyle, Almanya`da cumhuriyet ilan edildi.