Safevi sülalesi

İran`da 1501-1736 arasında egemenlik sürmüş sülale. Adı Erdebil`de Safiyettin Erdebili`nin (XIV. yy.) kurduğu safeviye adlı tarikattan kaynaklanan Safevi sülalesi (Safeviler dedenir),yürüttüğü şiilik propagandasıyla Doğu Anadolu Türkmenleri arasında birçok yandaş edindi. Üyelerinden İsmail Bin Haydar`ın (Şah İsmail I) kendini Tebriz`de şah ilan ettirmesiyle (1501) iktidarı ele geçirdi. 1510`da egemenliğini İran`ın her yanına yayan Şah İsmail`in, Çaldıran`da Yavuz Sultan Selim karşısında ağır bir yenilgiye uğramasıyla (1514) bir sarsıntı geçirdiyse de, Şah İsmail`in oğlu Şah Tahmasp (1524`ten 1576`ya), batıda Osmanlı ordularının, doğuda da Özbeklerin ilerlemesini durdurmayı başardı. Tahmasp`ın ölümünden sonraki taht çekişmeleri döneminde Tiflis, Şirvan ve Tebriz`i Türklerin fethetmelerini önleyemeyen Safevi .

“İran`da 1501-1736 arasında egemenlik sürmüş sülale. Adı Erdebil`de Safiyettin Erdebili`nin (XIV. yy.) kurduğu safeviye adlı tarikattan kaynaklanan Safevi sülalesi (Safeviler dedenir),yürüttüğü “

İran`da 1501-1736 arasında egemenlik sürmüş sülale.

İran`da 1501-1736 arasında egemenlik sürmüş sülale. Adı Erdebil`de Safiyettin Erdebili`nin (XIV. yy.) kurduğu safeviye adlı tarikattan kaynaklanan Safevi sülalesi (Safeviler dedenir),yürüttüğü şiilik propagandasıyla Doğu Anadolu Türkmenleri arasında birçok yandaş edindi. Üyelerinden İsmail Bin Haydar`ın (Şah İsmail I) kendini Tebriz`de şah ilan ettirmesiyle (1501) iktidarı ele geçirdi. 1510`da egemenliğini İran`ın her yanına yayan Şah İsmail`in, Çaldıran`da Yavuz Sultan Selim karşısında ağır bir yenilgiye uğramasıyla (1514) bir sarsıntı geçirdiyse de, Şah İsmail`in oğlu Şah Tahmasp (1524`ten 1576`ya), batıda Osmanlı ordularının, doğuda da Özbeklerin ilerlemesini durdurmayı başardı. Tahmasp`ın ölümünden sonraki taht çekişmeleri döneminde Tiflis, Şirvan ve Tebriz`i Türklerin fethetmelerini önleyemeyen Safevi sülalesi, Abbas I (Mirza) döneminde Özbekleri püskürtüp, OsmanlIlarla antlaşma imzalayarak devleti sağlam biçimde örgütledi. Bu sağlam temeller üstünde, yüzyıla yakın süre İran`da iktidarı elinde tutup, 1722`den başlayarak AfganlIların saldırılarıyla zayıfladı. Tahmasp II (1722`den 1732`ye) ve Abbas lll`ün (1732`den 1736`ya) ölümlerinden sonra, ordu komutanı Nadir Şah, Safevi saltanatına son vererek tahta çıktı.