Otuzyıl Savaşları

1618-1648 arasında Avrupa`da büyük yıkıma yol açan savaşları topluca belirten terim. Otuzyıl Savaşları, baş­ langıçta Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu sınırları içinde dinsel bir çatışma olarak başladı. Bir cephede, İncil Birliği`ne bağlı protestan prensler, öbüründe de Bavyera dükü Maximilian l`in kurduğu `Kutsal Alman Birliği`ne bağlı katolikler yeralmaktaydı. Ama çok geç­ meden, dinsel anlaşmazlığın yarattığı bunalımdan yararlanarak Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu`nu babadan oğula geçen bir imparatorluğa dönüştürmek amacında olan Habsburglar, hem Alman prensleriyle, hem de komşu devletlerle çatıştılar. Prag dolaylarındaki Bela Hora (Beyaz Dağ) savaşında (1620), ayaklanmacılar ezildi ve protestan Bohemya, imparator Ferdinand linin askerleri tarafından, üç yüzyıl için haritadan silindi. Pfalz seçici .

“1618-1648 arasında Avrupa`da büyük yıkıma yol açan savaşları topluca belirten terim. Otuzyıl Savaşları, baş­ langıçta Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu sınırları içinde dinsel bir “

1618-1648 arasında Avrupa`da büyük yıkıma yol

1618-1648 arasında Avrupa`da büyük yıkıma yol açan savaşları topluca belirten terim. Otuzyıl Savaşları, baş­ langıçta Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu sınırları içinde dinsel bir çatışma olarak başladı. Bir cephede, İncil Birliği`ne bağlı protestan prensler, öbüründe de Bavyera dükü Maximilian l`in kurduğu `Kutsal Alman Birliği`ne bağlı katolikler yeralmaktaydı. Ama çok geç­ meden, dinsel anlaşmazlığın yarattığı bunalımdan yararlanarak Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu`nu babadan oğula geçen bir imparatorluğa dönüştürmek amacında olan Habsburglar, hem Alman prensleriyle, hem de komşu devletlerle çatıştılar. Prag dolaylarındaki Bela Hora (Beyaz Dağ) savaşında (1620), ayaklanmacılar ezildi ve protestan Bohemya, imparator Ferdinand linin askerleri tarafından, üç yüzyıl için haritadan silindi. Pfalz seçici prensi Friedrich V kaçmak zorunda kalıp, toprakları katolik Bavyeralıların işgaline uğradı. Durumdan korkuya kapılan protestan prensler, Danimarka kralı Christian IV`ten yardım istediler (karşılığında kendisine birkaç piskoposluk öneriyorlardı). Danimarka kralı, Protestanların yardımına koştuysa da, paralı askerlerden oluşan ordusunu imparatorun hizmetine veren Wallenstein`a karşı koyamayıp, ülkesine dönmek zorunda kaldı. Protestanlar, bu kez de İsveç`ten yardım istediler. Magdeburg`un katolik paralı askerler tarafından yağ­ malanması üstüne, Gustaf II Adolf`un askerleri, Bavyera`ya kadar ilerlediler. Bir an tehlikeye düşer gibi olan Ferdinand II, Gustaf II Adolf`un Lützen`de ölmesi (1632) ve Wallenstein`ın öldürülmesi sayesinde, bu tehlikeli durumdan kurtulmayı başardı. Durumdan tedirgin olmaya başlayan Fransa, Gustaf II Adolf`u yüreklendirdikten sonra, Avusturya Habsburgları ile İspanya Habsburglarının birleşmesini önlemek amacıyla, Valteline vadisini işgal etti ve Richelieu, İspanya`ya savaş açtı (1635). Ama İspanyollar ve imparatoru tutan Almanlar, Somme ırmağına kadar ilerleyerek, Paris`i tehdide başladılar. Bununla birlikte, Alman prensleri ve birkaç İtalyan dükünün oluşturduğu koalisyona başkanlık eden Richelieu, imparator yanlısı Almanların desteğindeki İspanyollara karşı koymayı ba­ şardı. Alsace ve Roussilİon`un alınmasının ardından,genç Enghien Dükü, İspanyollara karşı Rocroi zaferini kazandı (1643). Turenne de İsveçlilerin yardımıyla Viyana`yı tehdide başlayınca, Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu, 1648`de Vestfalya Antlaşmalarını imzalamak zorunda kaldı: Böylece, Avusturya sülalesi, Alman prenslerinin dinsel ve siyasal bağımsızlıklarını tanıyordu. Otuzyıl Savaşları`nın o tarihte resmen sona ermesine karşın, Fransa ile İspanya arasındaki çarpışmalar, 1659`a kadar sürdü. Fronde ayaklanmasının (Fransa`da) yarattığı karışıklıklardan yararlanan İspanya, direnmeyi sürdürdüyse de, Portekiz`in başkaldırması, Mazarin`in Cromwell İngilteresi`yle ittifakı, Turenne`in 1658`de kazandığı Dunes vadisindeki zafer (1658), İspanyolları Pireneler Barışı`nı imzalayarak (1659) Roussillon ve Artois`yı Fransa`ya vermek zorunda bıraktı. Hâzinesi boşalan, ticareti Hollanda savaş gemileri tarafından felce uğratılmış olan İspanya, böylece iflasın eşi­ ğine gelmiş oldu.