Niğde (kent)
Niğde ilinin merkezi. Niğde kenti, batısında bulunan
Melendiz dağı ile doğudaki Üçkapılı dağ arasında sıkı
şan Niğde suyu (ya da Karasu) vadisinin batı kenarında,
1 250 m yükseltide kurulmuştur. Kayseri`yi Akdeniz kı
yılarına bağlayan karayolu ve demiryolu üzerindedir.
TARİH
Niğde kentinin adına ilk olarak Ortaçağ`dan kalma belgelerde
rastlanır. Bu belgelerde, adı Nekide olarak ge
çen kent, VIII. yy`da müslüman Araplar tarafından BizanslIlardan
alındıysa da, iki taraf arasında sık sık el de
ğiştirdi. Malazgirt zaferinden (1071) sonra Anadolu`nun
Türkler tarafından fethiyle Danişmentoğulları,
Anadolu Selçukluları, İlhanlılar ve Karamanoğullarına
bağlanıp, Selçuklular döneminde, özellikle, Alaettin
Keykubat zamanında büyük ölçüde gelişti ve Selçuklu
devletinin önemli askerî üslerinden biri haline .
“Niğde ilinin merkezi. Niğde kenti, batısında bulunan Melendiz dağı ile doğudaki Üçkapılı dağ arasında sıkı şan Niğde suyu (ya da Karasu) vadisinin batı kenarında, 1 250 m yükseltide “
Niğde ilinin merkezi. Niğde kenti, batısında bulunan
Niğde ilinin merkezi. Niğde kenti, batısında bulunan
Melendiz dağı ile doğudaki Üçkapılı dağ arasında sıkı
şan Niğde suyu (ya da Karasu) vadisinin batı kenarında,
1 250 m yükseltide kurulmuştur. Kayseri`yi Akdeniz kı
yılarına bağlayan karayolu ve demiryolu üzerindedir.
TARİH
Niğde kentinin adına ilk olarak Ortaçağ`dan kalma belgelerde
rastlanır. Bu belgelerde, adı Nekide olarak ge
çen kent, VIII. yy`da müslüman Araplar tarafından BizanslIlardan
alındıysa da, iki taraf arasında sık sık el de
ğiştirdi. Malazgirt zaferinden (1071) sonra Anadolu`nun
Türkler tarafından fethiyle Danişmentoğulları,
Anadolu Selçukluları, İlhanlılar ve Karamanoğullarına
bağlanıp, Selçuklular döneminde, özellikle, Alaettin
Keykubat zamanında büyük ölçüde gelişti ve Selçuklu
devletinin önemli askerî üslerinden biri haline geldi;
Alaettin camisi, Sungurbey camisi, Akmedrese, Hüdavendhatun
kümbeti gibi çok önemli anıtlarla süslendi.
XIV. yy`a doğru Karamanoğullarının elinde bulunan
Niğde kenti, Yıldırım Bayezit tarafından alındıysa
(1398) da, Ankara Savaşı`nı Timur`un kazanmasından
sonra, yeniden Karamanoğullarına geçti. 1470`te Fatih
Sultan Mehmet tarafından kesin olarak Osmanlı topraklarına
katıldı.
Osmanlı yönetim örgütünde, önceleri Karaman eyaletine,
daha sonra da Konya vilayetine bağlı bir sancak
merkezi olan Niğde, XVI. yy`ın başlarında, Celali ayaklanmalarından
büyük zarar gördü ve XIX. yy. başlarında
nüfusu 6 600 dolayına düştü. XIX. yy`ın sonlarına doğ
ru, Tepeviran, Kayabaşı ve Şehiriçi adlarıyla anılan üç
ayrı kesimden oluşan ve nüfusu 10 000 kadar olan kent,
1908`e kadar Konya vilayetine bağlı bir sancak merkezi,
o tarihten sonra da bağımsız bir sancak merkezi olarak
yönetildi.
GÜNÜMÜZDE NİĞDE
Cumhuriyet döneminin ilk yıllarında aynı adlı ilin merkezi
olan, 1927 sayımında nüfusu 10 000`i bulmayan (9
463) Niğde`nin nüfusunda, 1950`ye kadar büyük bir
gelişme görülmedi (1950`de 12 500 nüf.). Sonraki dö
nemde oldukça hızlı artarak, 1965`te 20 000`i (21 663),
1975`te 30 000`i (31 844), 1990 sayımında da.50 000`i
aştı (55 035).
Günümüzde Niğde`nin eski çekirdeğini, basık bir tepe
üstünde bulunan ve tarihsel yapıtlardan birçoğunu
içeren kesim oluşturur. Kent büyüyerek söz konusu tepeden
düzlüğe inmiş ve eskiden birbirinden uzakta bulunan
semtlerin arasındaki boşluklar da zamanla dolmuştur.
Yeni kesimi, modern yapıları, düzenli caddeleri
ve parklarıyla, eski kesimden kolayca ayırt edilir.