sehir Yazıları
sehir

Mardin (kent)

Mardin ilinin merkezi. Mardin kenti, `Mardin eşiği` adı verilen ve doğu-batı doğrultusunda uzanan dağ kütlesinin güneye bakan yamacında, 1 150 m yükseltide, eğimli bir yüzey üstünde kurulmuştur. TARİH Çok eski dönemlerde kurulan, sırasıyla Perslerin, Romalıların, BizanslIların egemenliğine giren Mardin, V.- VI. yy`larda Bizanslılar ile Sasaniler arasında sık sık el değiştirdi. VII. yy`da müslüman Araplar tarafından fethedilip (648), XI. yy`ın sonlarında Selçuklulartarafından alınarak, Selçuklulara bağlı olarak kurulan Artukoğulları Beyliği`nin Mardin kolunun merkezi oldu. Artuklu egemenliği döneminde Selahattin Eyyubi`nin saldırısına direnip, XIV. yy. sonu ile XV. yy. başlarında birkaç kez de Timur ordularının saldırısına uğradı. Bir süre Akkoyunluların etkisine girip, 1507`de Şah İsmail tarafından alındı. .

“Mardin ilinin merkezi. Mardin kenti, `Mardin eşiği` adı verilen ve doğu-batı doğrultusunda uzanan dağ kütlesinin güneye bakan yamacında, 1 150 m yükseltide, eğimli bir yüzey üstünde kurulmuştur. “

Mardin ilinin merkezi. Mardin kenti, `Mardin eşiği`

Mardin ilinin merkezi. Mardin kenti, `Mardin eşiği` adı verilen ve doğu-batı doğrultusunda uzanan dağ kütlesinin güneye bakan yamacında, 1 150 m yükseltide, eğimli bir yüzey üstünde kurulmuştur. TARİH Çok eski dönemlerde kurulan, sırasıyla Perslerin, Romalıların, BizanslIların egemenliğine giren Mardin, V.- VI. yy`larda Bizanslılar ile Sasaniler arasında sık sık el değiştirdi. VII. yy`da müslüman Araplar tarafından fethedilip (648), XI. yy`ın sonlarında Selçuklulartarafından alınarak, Selçuklulara bağlı olarak kurulan Artukoğulları Beyliği`nin Mardin kolunun merkezi oldu. Artuklu egemenliği döneminde Selahattin Eyyubi`nin saldırısına direnip, XIV. yy. sonu ile XV. yy. başlarında birkaç kez de Timur ordularının saldırısına uğradı. Bir süre Akkoyunluların etkisine girip, 1507`de Şah İsmail tarafından alındı. 151 7`de Yavuz Sultan Selim tarafından fethedilerek Osmanlı topraklarına katıldı. Osmanlı yönetim örgütünde, Diyarbakır eyaletine bağlı bir sancağın merkezi olan Mardin kenti, eski kervan ve savaş yolları üstünde önemli bir konaklama yeri haline geldi. XIX. yy`ın ilk yarısında, Mahmut ll`nin reform girişimlerine ayaklanan aşiret beylerinin gönderilen kuwetlere yenilmelerinden bir süre sonra, Mısır valisi Mehmet Ali Paşa`nın oğlu İbrahim Paşa komutasındaki ordu tarafından işgal edildi. 1841`de Londra Mukavelenamesinle Osmanlı İmparatorluğu`na geri verildi. GÜNÜMÜZDE MARDİN Cumhuriyet döneminin başlarında Diyarbakır vilaytinden ayrılarak kurulan aynı adlı ilin merkezi olan Mardin`in, 1927 sayımında 22 249 olan nüfusu, sonraki yıllarda 20 000`in de altına düştü (1945`te 18 552, 1950`de 19 354); sonra yavaş yavaş artarak 1965`te 31 000`e, 1980`de 39 000`e, 1990 sayımında da 53 000`e yükseldi. Günümüzde tarım ürünlerinin alınıp satıldığı canlı bir ticaret merkezi olan Mardin kenti, tarihsel kalesinin ete­ ğinde doğu-batı doğrultusunda, uzunluğu 3 km kadar olan bir şerit biçiminde uzanır. Buna karşılık genişliği, eğim koşulları nedeniyle ancak 500-600 m kadardır. Ana caddesi de kenti, doğu-batı doğrultusunda aşar. Geleneksel çarşı bu caddenin güneyindeki sokaklar boyunca uzanır. Başlıca resmî binalar, doğudaki meydanın çevresinde toplanmıştır. Kentin tarihsel anıtları ile taş işçiliğinin seçkin örnekleri olan geleneksel evlerse, aşağı yukarı bütün mahallelere dağılmış durumdadır.