Mao Zıdung

Çinli devlet adamı (Şaoşan, Hunan 1893-Pekin 1976). Bir toprak sahibinin oğlu olan M ao‘Zıdung`{Mao Çetung, Mao Zıdong ya da kısaca Mao da denir), öğrenimi babası tarafından engellenince evden kaçıp, ilköğ- retmen okulunu bitirdi. 1919`da Pekin`e gidip, bir kitaplıkta çalışırken, marksçılığı benimsedi. Çin Komünist Partisi`nin kurucuları arasında yeralıp (1921), Guomintang`ın komünistleri temizlemeye girişmesi üstüne (1927), kendisine bağlı kişilerle dağlara çekilerek, Hunan`da 2 000 kişilik Kızıl Ordu`yu örgütledi. Ciangsi`de ilk Çin `sovyeti`ni kurup (1929), bir toprak reformu yaptıktan sonra, Çankayşek`in birliklerinin baskısı karşı­ sında geriledi (1934) ve Şensi`ye çekildi. 10 000 km`lik bu `uzun yürüyüş` sırasında önderliğini kesinlikle kabul ettirip, Japon savaşı boyunca, birliklerinin kurtardığı .

“Çinli devlet adamı (Şaoşan, Hunan 1893-Pekin 1976). Bir toprak sahibinin oğlu olan M ao‘Zıdung`{Mao Çetung, Mao Zıdong ya da kısaca Mao da denir), öğrenimi babası tarafından engellenince “

Çinli devlet adamı (Şaoşan, Hunan 1893-Pekin 1976).

Çinli devlet adamı (Şaoşan, Hunan 1893-Pekin 1976). Bir toprak sahibinin oğlu olan M ao‘Zıdung`{Mao Çetung, Mao Zıdong ya da kısaca Mao da denir), öğrenimi babası tarafından engellenince evden kaçıp, ilköğ- retmen okulunu bitirdi. 1919`da Pekin`e gidip, bir kitaplıkta çalışırken, marksçılığı benimsedi. Çin Komünist Partisi`nin kurucuları arasında yeralıp (1921), Guomintang`ın komünistleri temizlemeye girişmesi üstüne (1927), kendisine bağlı kişilerle dağlara çekilerek, Hunan`da 2 000 kişilik Kızıl Ordu`yu örgütledi. Ciangsi`de ilk Çin `sovyeti`ni kurup (1929), bir toprak reformu yaptıktan sonra, Çankayşek`in birliklerinin baskısı karşı­ sında geriledi (1934) ve Şensi`ye çekildi. 10 000 km`lik bu `uzun yürüyüş` sırasında önderliğini kesinlikle kabul ettirip, Japon savaşı boyunca, birliklerinin kurtardığı bölgelerde toprak reformu uyguladı. 1946`da, halk savaşını başlatıp, Guomintang`ı yenilgiye uğratarak, Pekin`de Çin Halk Cumhuriyeti`nin kurulduğunu ilan etti ve hükümet başkanlığına getirildi. 20 Eylül 1954`te yeni Anayasa`nın benimsenmesinden sonra, cumhurbaş­ kanlığına getirilip, parti sekreterliğini de elinde tutarak, 1958`de `Büyük ileri atılım`ı başlattı. Aralık 1958`de cumhurbaşkanlığından ayrıldıysa (başkanlığa, Liu Şaoçi getirildi) da, parti sekreterliğini elinde tuttu. `Büyük İleri atılım`ın başarısızlığı nedeniyle, bir süre gücünü yitirir gibi oldu; ama 1965`te başlattığı `Kültür Devrimi`nin •öğrenciler ve halk tarafından desteklenmesi, duruma egemen olduğunu ortaya koydu. 1968`de Liu Şao- çi`nin, 1971`de Lin Biao`nun tasfiyesinden sonra, devlet siyasetinin uygulanmasında ÇuenLay`a (ya da Cou İnlai) dayandı. Dışta, 1970`ten sonra, bir açılma siyaseti güderek Çin`in Birleşmiş Milletler`e alınmasını sağladı (Ekim 1971). ABD başkanı Nixon (Şubat 1972), Japon başbakanı Tanaka, Fransız cumhurbaşkanı Pompidou gibi birçok devlet başkanının ziyaretlerini kabul etti. Hastalanmasından sonra, uzun süre hastalığı konusunda bilgi verilmedi ve Batı`da birkaç kez öldüğü söylentileri çıktıysa da, kesin ölüm haberi Çin yetkilileri tarafından ölümünden çok sonra açıklandı. Aynı zamanda da başarılı bir şair ve yazar olan Mao Zıdung, marksçılığın kuramcılarındandır. Kuramsal gö­ rüşleri dünyada geniş yankılar uyandırmış, bazı filozoflar tarafından marksçı-leninci kurama katkı olarak de­ ğerlendirilirken, bazıları tarafından `iradeci ve mekanik` görülerek yerilmiştir. Öğretisinin temelini `topyekün savaşa` dayandırmış, savaşın yönetiminin yerel, toplumsal ve siyasal koşullara uyması gerektiğini ileri surmuş, yarı-feoda! yapılı ülkelerde sosyalist devrimden önce ulusal demokratik devrimin gerçekleştirilmesi gerektiğini savunmuştur. Başlıca yapıtları: Pratik Üstüne (1937), Çelişkiler Üstüne (1937), Strateji Sorunları (1937), Japonya`-ya Karşı Partizanların Savaşı (1938), Uzatmalı Savaş Üstüne (1938), vb.