Manisa (il)

EgelBölgesi`nde`il. Yüzölçümül 3 810 km2, nüfusu 1990 sayımına göre 1 154 418 olan Manisa ili, 16 ilçeye ayrılmıştır: Merkez, Ahmetli, Akhisar, Alaşehir, Demirci, Gölmarmara, Gördes, Kırkağaç, Köprübaşı, Kula, Salihli, Sarıgöl, Saruhanlı, Selendi, Soma, Turgutlu. Kuzeyde Balıkesir, kuzeydoğuda Kütahya, doğuda Uşak, güneydoğuda Denizli ve Aydın, güneyde ve batı­ da İzmir illeriyle sınırlı olan Manisa ilinin yüzeyşekillerinde, geniş tabanlı ovalar ile bu ovaları birbirinden ayı­ ran dağ kütlelerinin birbirini izlediği dikkati çeker. Geniş tabanlı ovalar, Bakırçay vadisi ile Gediz vadisinin genişlediği kesimlerdir. Gediz vadisiyle birleşen Akhisar çayı (ya da Kum çayı) ve Nif çayı vadilerinde de, Akhisar ovası ve Nif (Kemalpaşa) ovaları gelişmiştir (bu sonuncu ovanın büyük kesimi İzmir ili sınırları .

“EgelBölgesi`nde`il. Yüzölçümül 3 810 km2, nüfusu 1990 sayımına göre 1 154 418 olan Manisa ili, 16 ilçeye ayrılmıştır: Merkez, Ahmetli, Akhisar, Alaşehir, Demirci, Gölmarmara, Gördes, “

EgelBölgesi`nde`il. Yüzölçümül 3 810 km2, nüfusu

EgelBölgesi`nde`il. Yüzölçümül 3 810 km2, nüfusu 1990 sayımına göre 1 154 418 olan Manisa ili, 16 ilçeye ayrılmıştır: Merkez, Ahmetli, Akhisar, Alaşehir, Demirci, Gölmarmara, Gördes, Kırkağaç, Köprübaşı, Kula, Salihli, Sarıgöl, Saruhanlı, Selendi, Soma, Turgutlu. Kuzeyde Balıkesir, kuzeydoğuda Kütahya, doğuda Uşak, güneydoğuda Denizli ve Aydın, güneyde ve batı­ da İzmir illeriyle sınırlı olan Manisa ilinin yüzeyşekillerinde, geniş tabanlı ovalar ile bu ovaları birbirinden ayı­ ran dağ kütlelerinin birbirini izlediği dikkati çeker. Geniş tabanlı ovalar, Bakırçay vadisi ile Gediz vadisinin genişlediği kesimlerdir. Gediz vadisiyle birleşen Akhisar çayı (ya da Kum çayı) ve Nif çayı vadilerinde de, Akhisar ovası ve Nif (Kemalpaşa) ovaları gelişmiştir (bu sonuncu ovanın büyük kesimi İzmir ili sınırları içinde kalır). Bakır- çay ovası ile Gediz ovası, birbirinden Yunt dağı kütlesiyle ayrılır. Gediz ovasının güneyinde de, kalk°r yapılı bir kubbe gibi, Manisa dağı yükselir. Yükseltisi 1 500 m`yi aşan Manisa dağının batısında, ondan Sabuncu beliyle ayrılan Yamanlardağı yeralır. İlin en güneyinde, Manisa ili ile İzmir ilini ayıran sınır çizgisi üstünde yeralan Bozdağlar, İzmir ilindeki Küçük Menderes vadisi ile Manisa ilindeki Gediz vadisini birbirinden ayırır. Manisa ilinin İçbatı Anadolu bölümünde yeralan do­ ğu kesimindeyse, yüzey şekillerinin görünüşü, vadilerle yarılmış dalgalı yaylalar halindedir. Yayla kuzeydoğuda, Balıkesir il sınırına doğru yükselir; ayrıca, güney kesimdeki Kula yöresinde, etkinliğini yakın döneme kadar sürdürmüş yanardağlar ve lav akıntıları görülür. Bu nedenle, Eskiçağ`da yöreye Katakekaumene (`Yanıkyö- re`) adı verilmiştir. Manisa ilinde, Akdeniz ikliminin az çok karasallaşmış bir biçimi egemendir. Kara iklimi ezelliği, ilin doğusundaki yüksek kesimde daha belirginleşir. II merkezindeki meteoroloji istasyonunun gözlemlerine göre, en soğuk ay ortalaması 6,8 °C, en sıcak ay ortalaması 17,7 °C, gü­ nümüze kadar kaydedilen en düşük sıcaklık-17,5 °C (4.1.1942), en yüksek sıcaklık 44,5 `C`tır (23.8.1958). Yıllık yağış tutarı Akhisar`da 609 mm, Manisa kentinde 747 mm`dir. Yağışların yarıdan çoğu kış mevsiminde düşer. İlin alçak kesimlerinde, kışın yapraklarını dökmeyen Akdeniz bitki örtüsü egemendir; yükseklerdeyse meşe, kızılçam, karaçam ve ardıç türlerine rastlanır. Manisa ilindeki suların büyük bölümü Gediz ırma­ ğında toplanarak Ege denizine ulaşır. Kula`nın doğusunda il topraklarına giren Gediz`in başlıca kolları, Ala­ şehir dolaylarından gelen Kum çayı ile Kemalpaşa ovasından gelen Nif çayıdır. Manisa ilinin kuzeybatı kesiminin suları da, Bakırçay aracılığıyla Ege denizine dökülür. İlin başlıca gölü, Gediz vadisinin genişlediği birçöküntü alanında yeralan Marmara gölüdür (34 km2). En önemli yapay gölse, Gediz üstündeki Demirköprü baraj gölü­ dür. EKONOMİ Manisa ilinin alüvyonlu ova topraklarında, çeşitli tarım yapılır; ama İçbatı Anadolu yaylası kesiminde, çeşitlilik azalır ve tahıl üretimi ağır basar. İlin toprak bölünüşünde, ekili alanların büyük bölümünü tahıl tarlaları kaplar. Tahıl türleri arasında buğday başta gelir. Onu arpa ve mısır izler. Sanayi bitkileri arasında ilk sırayı tütün (Akhisar, Manisa ve Turgutlu`da yetiştirilir), ikinci sırayı pamuk (başlıca yetişme alanı Gediz vadisidir) alır. Dikili alanlar arasında zeytinlikler az yer tutar. Buna karşılık üzüm bağları yaygındır. EgeBölgesi`ninözel önem taşı­ yan üzümü olan çekirdeksiz kurutmalık üzüm (sultaniye, güneşdamlası), Gediz vadisinin orta kesiminde (Alaşehir, Manisa) bol miktarda yetiştirilir. İlin hayvan varlığında yarım milyonu aşan sayıda koyun ve az sayı­ da kılkeçi sayılabilir. Büyükbaş hayvan sayısı azdır. Manisa ilinin başlıca yeraltı gelir kaynağı Soma`daki ‘ linyit yataklarıdır. Birinci Dünya Savaşı`ndan önce ve savaş sırasında da işletilmiş olan bu yataklar, 1939`da özel kesimden Etibank`a geçerek, daha verimli işletilmeye başlamıştır. Soma dolaylarında, özel kesimin iş­ lettiği dağınık linyit yatakları da vardır. İlin başlıca sanayi kuruluşları, merkezde ve Turgutlu`da toplanmıştır. Çeşitli ilçelerde ayrıca, zeytinyağı yapım yerleri, sabun ve deterjan yapan kuruluşlar da vardır. ULAŞIM Manisa`nın ulaşımında önemli rol oynayan demiryolları, cumhuriyet döneminden önce yabancı şirketler tarafından yapılmış, sonradan devletleştirilmiştir: ıXIX. yy. sonunda bir Fransız şirketi İzmir`den (Basmahane) Manisa-Kasaba`ya (Turgutlu) kadar giden bir hattın yapımını üstlenmiş, yüzyıl sona ermeden bu hat, bir yandan Afyon`a, bir yandan da Soma`ya uzatılmıştır. Karayollarıysa, ancak, cumhuriyet döneminde geliştirilmiş­ tir.