sehir Yazıları
sehir

Malatya (kent)

Malatya ilinin merkezi. Malatya kenti Malatya ovasının güney kenarında eğimli biryüzey üstünde kurulmuştur.
TARİH Malatya kenti önce günümüzdeki yerinden daha kuzeydoğuda, `Aslantepe` adı verilen yerde kuruldu (burada yapılan kazılarda `Maldiya` adlı önemli Hitit kentinin kalıntıları bulunmuştur). Hititlerden Asurlulara ge­ çince adı `Milidya`ya, Roma döneminde de `Melitene`ye dönüştü ve yeri değiştirilerek, ovanın ortasında, günümüzde `Eski Malatya` (yakın yıllarda Battalgazi adı verildi) denilen yerde yeniden kurulup, surlarla çevrildi. Roma dönemini izleyen dönemde surları imparator İustianianos`un buyruğuyla pekiştirilen kent, bir ara Sasanilerin eline geçtiyse de, çok geçmeden Bizanslılar tarafından geri alındı. Emevi Halifesi Muaviye I döneminde müslümanlAraplartarafından fethedilip, sonraki yıllarda Araplar .

“Malatya ilinin merkezi. Malatya kenti Malatya ovasının güney kenarında eğimli biryüzey üstünde kurulmuştur.
TARİH Malatya kenti önce günümüzdeki yerinden daha kuzeydoğuda, `Aslantepe` “

Malatya ilinin merkezi. Malatya kenti Malatya ovasının

Malatya ilinin merkezi. Malatya kenti Malatya ovasının güney kenarında eğimli biryüzey üstünde kurulmuştur.
TARİH Malatya kenti önce günümüzdeki yerinden daha kuzeydoğuda, `Aslantepe` adı verilen yerde kuruldu (burada yapılan kazılarda `Maldiya` adlı önemli Hitit kentinin kalıntıları bulunmuştur). Hititlerden Asurlulara ge­ çince adı `Milidya`ya, Roma döneminde de `Melitene`ye dönüştü ve yeri değiştirilerek, ovanın ortasında, günümüzde `Eski Malatya` (yakın yıllarda Battalgazi adı verildi) denilen yerde yeniden kurulup, surlarla çevrildi. Roma dönemini izleyen dönemde surları imparator İustianianos`un buyruğuyla pekiştirilen kent, bir ara Sasanilerin eline geçtiyse de, çok geçmeden Bizanslılar tarafından geri alındı. Emevi Halifesi Muaviye I döneminde müslümanlAraplartarafından fethedilip, sonraki yıllarda Araplar ile Bizanslılar arasında birkaç kez el de­ ğiştirdi. XI. yy`ın ikinci yarısından başlayarak Malatya ve çevresine Türklerin akınları başladı ve Selçuklulara geçen kent, Selçuklulara bağımlı olarak kalıp, Danişmentoğulları Beyliği`nin önemli kentlerinden biri oldu. Sonra sık sık el değiştirip (Memluklar, Osmanlılar, Timur ve Dulkadıroğulları), Mısır seferine çıkan Yavuz Sultan Selim I tarafından alınarak, kesin biçimde Osmanlı topraklarına katıldı (1516). Osmanlı sınırları içine girinceye kadar bir sınır kenti işlevi gördüğünden surları hep onarılan ve sağlam tutulan Malatya, Osmanlı toprakları içinde bu işlevini yitirince kalesi ve surları kendi haline bırakılarak büyük ölçü­ de yıkıldı. Osmanlı yönetim örgütünde önceleri Maraş eyaletine bağlı bir sancağın merkeziyken, daha sonra Diyarbekir eyaletine, XIX. yy`ın ikinci yarısında da Mamuret ül-Aziz vilayetine bağlandı. Osmanlı döneminde de halkının yüzyıllardır olduğu gibi kış mevsimini kentte geçirip yaz mevsiminde daha güneydeki `Aspuzu` adlı yazlık yerleşmeye göçtüğü Malatya`da, Nizip|Savaşı|sırasında (1838-39) askerî birliklerin kış mevsimini geçirmeleri üstüne, her yıl oldu­ ğunun tersine kışı da Aspuzu`da geçirmiş olan kent halkı, askerlerin bakımsız bıraktıkları kente bir daha dönmedi ve Aspuzu`ya kesin olarak yerleşilmesinden sonra, Aspuzu`ya Malatya, bırakılan Malatya`yaysa `Eski Malatya` (1987`den sonra Battalgazi) denmeye başlandı ve Malatya gelişirken, Eski Malatya gün geçtikte geriledi. GÜNÜMÜZDE MALATYA Cumhuriyet dönemi başlarında aynı adlı ilin merkezi olan Malatya, 1931`de Malatya-Fevzipaşa demiryolunun, 1937`de de Sivas-Malatya demiryolunun yapılmasıyla önemli bir demiryolları kavşağı haline gelince, art arda kurulan büyük sanayi kuruluşları (pamuklu dokuma, tütün ve sigara, şeker, vb. fabrikaları) sayesinde hızla gelişti. Buna paralel olarak nüfusu da artıp, 1927`de 20 000`i pek az geçerken (20 399), 1950`de 50 000`e yaklaştı (48 621); 1965`te 100 000`i aşıp (104 428), 1985`te, 200 000`i de geçti (243 138)|ve 1990 nüfus sayımında 300 000`e yaklaşarak (281 776), nüfus bakımından Türkiye`nin ondördüncü, Doğu Anadolu Bölgesi`nin de birinci kenti haline geldi. Günümüzde Malatya`nın ana eksenini doğu-batı doğrultulu cadde oluşturur. Kent merkezini tren istasyonuna bağlayan bu cadde üstünde başlıca iş yerleri, sanayi kuruluşları ve yönetim binaları yeralır. Demiryolu istasyonunda 915 m olan yükselti, yukarı mahallelerde 950 m`yi bulur.