Kütahya (il)

Ege Bölgesi`nin İçbatı Anadolu bölümünde il. Yüzölçü­ mü 1 1 875 km2, nüfusu 1990 sayımına göre 578 020, merkezi Kütahya kenti olan Kütahya ili 13 ilçeye bölünmüştür: Merkez, Altıntaş, Aslanapa, Çavdarhisar, Domaniç, Dumlupınar, Emet, Gediz, Hisarcık, Pazarlar, Simav, Şaphane, Tavşanlı. Kuzeyde Bursa, kuzeydoğuda Bilecik, doğuda Eski­ şehir, güneydoğuda Afyon, güneyde Uşak, batıda Manisa ve Balıkesir illeriyle sınırlı olan Kütahya ilinin yüzey şekilleri, güneydoğu-kuzeybatı doğrultusunda uzanan dağ sıraları ile aynı doğrultuda uzanan çukuralanlardan oluşur. İlin doğu ucunda, Kütahya-Eskişehir il sınırı üstündeTürkmen dağı yükselir (1825 m). Bu sırayı kuzeybatıya doğru Domaniç dağları izler. Domaniç dağları dizisinin batısında, ilin alçak alanları aynı doğrultuda sı­ ralanır: Altıntaş .

“Ege Bölgesi`nin İçbatı Anadolu bölümünde il. Yüzölçü­ mü 1 1 875 km2, nüfusu 1990 sayımına göre 578 020, merkezi Kütahya kenti olan Kütahya ili 13 ilçeye bölünmüştür: Merkez, “

Ege Bölgesi`nin İçbatı Anadolu bölümünde il.

Ege Bölgesi`nin İçbatı Anadolu bölümünde il. Yüzölçü­ mü 1 1 875 km2, nüfusu 1990 sayımına göre 578 020, merkezi Kütahya kenti olan Kütahya ili 13 ilçeye bölünmüştür: Merkez, Altıntaş, Aslanapa, Çavdarhisar, Domaniç, Dumlupınar, Emet, Gediz, Hisarcık, Pazarlar, Simav, Şaphane, Tavşanlı. Kuzeyde Bursa, kuzeydoğuda Bilecik, doğuda Eski­ şehir, güneydoğuda Afyon, güneyde Uşak, batıda Manisa ve Balıkesir illeriyle sınırlı olan Kütahya ilinin yüzey şekilleri, güneydoğu-kuzeybatı doğrultusunda uzanan dağ sıraları ile aynı doğrultuda uzanan çukuralanlardan oluşur. İlin doğu ucunda, Kütahya-Eskişehir il sınırı üstündeTürkmen dağı yükselir (1825 m). Bu sırayı kuzeybatıya doğru Domaniç dağları izler. Domaniç dağları dizisinin batısında, ilin alçak alanları aynı doğrultuda sı­ ralanır: Altıntaş ovası, Kütahya ovası, Tavşanlı ovası, vb. İlin en yüksek noktası, güneyde Kütahya-Uşak il sınırı üstünde yükselen Murat dağında 2 309 m`yi bulur. Bu dağdan kuzeybatıya doğru uzanan bir başka dağ sırası­ nın üstünde, Şaphane dağı (2 120 m) ve Eğrigöz dağı (2 072 m) yeralır. Kütahya ili, kışları soğuk (Kütahya kentinde en soğuk ay ortalaması 0,3 °C), yazları çok sıcak olmayan (en sı­ cak ay ortalaması 20,4 °C) bir iklim etkisindedir. Günü­ müze kadar kaydedilen en düşük sıcaklık -28,1 °C (29.12.1948), en yüksek sıcaklık 36,8 °C`tır (26.7.1930); il merkezinde yıllık yağış tutarı 565 mm`dir. Ortalama olarak yılda 19 gün kar yağar ve ya­ ğan kar, yaklaşık 30 gün yerde kalır. İlin dağlık kesimlerinde ormanlargenişyertutar. Do­ ğu sınırındaki Türkmen dağında, sarıçamlara rastlanır. Murat ve Eğrigöz dağlarında, belirli yüksekliklere kadar kızılçam, daha yükseklerde yaygın karaçam ormanları­ na rastlanır. Gene aynı dağlık kesimlerde, kayın ağaçları da görülür. Ormanın yok edilmiş olduğu alanlarda, do­ ğal bitki örtüsü bozkır (step) görünüşü almıştır. Kütahya ili, sularını üç ayrı denize gönderir. İlin doğu kesiminin suları, Porsuk çayı aracılığıyla Sakarya ırmağı­ na yani Karadeniz`e gider; ilin batı ve kuzeybatı kesiminin suları Simav çayı, Emet çayı ve Kocaçay (Andırnaz çayı) aracılığıyla Marmara denizine boşalır. Güneydeki sularıysa Gediz ırmağı toplar ve Ege denizine ulaştırır. İl sınırları içinde önemli göl yoktur. Simav gölü kurutulmuş durumdadır.
EKONOMİ Kütahya ilinde tarımın görünüşü, İç Anadolu`dakine benzer. Ekili alanların yüzde 90`ından çoğu tahıl ekimine ayrılmıştır. Tahıllar arasında başlıca yeri buğday alır; buğdayı çok geriden izleyen arpa ikinci sıradadır. Sanayi bitkileri arasında şekerpancarı üretimi başta gelir. Geleneksel haşhaş ekimi eski önemini yitirmiştir. Üzüm bağlarının da önemli yer tuttuğu ilde, çeşitli meyveler, özellikle de vişne ve kiraz yetiştirilir. Hayvancılık (koyun, kılkeçisi, tiftik keçisi, sığır) oldukça gelişmiştir. Kütahya ilinin başlıca yeraltı gelir kaynağı linyit yataklarıdır (Tunçbilek`te, Seyitömer`de, Değirmisaz`da). İlin kuzeybatı kesiminde eskiden işletilen krom yatakları, günümüzde tükenmiş durumdadır (Dağardı kromları). Emet ilçesindeki kolemanit yatakları ile Şaphane`deki alünit (şap) yatakları işletilmektedir. Büyük sânayi tesisleri ilin merkezinde toplanmıştır: Azot sanayisi; şeker sanayisi; vb. Ayrıca, ilin geleneksel uğraşı olan çinicilik, günümüzde modernleştirilmiş ve atölye sayıları çoğalmıştır. Öbür sanayi kuruluşları arasında Simav`daki halı ve halı ipliği fabrikaları, deri yapı- mevleri, Emet ve Simav`daki kereste fabrikaları sayılabilir. ULAŞIM Kütahya, demiryoluyla Afyon, Eskişehir ve Balıkesir`e bağlanır. Bu üç merkeze bağlanması, ilin İstanbul, Ankara, İzmir ve Akdeniz bölgesine bağlanması anlamına gelir ve Kütahya`nın bir demiryolu kavşak noktası oldu­ ğunu gösterir. Demiryollarına paralel olarak, yakın dö­ nemde karayolları da gelişmiş, Kütahya düzgün yollarla çevreye ve öbür büyük merkezlere bağlanmıştır.