ÇUHAÇİÇEGİ KÖKÜ
(La. Radix Primulae, AL Primelwurzel, Fr. Racine de primevere, İn. Primrose root)
Primula veris L. (Syn : P. officinalis (L.) Hill) (Primulaceae) türünün ilkbahar veya sonbaharda toplanıp kuruitulmuş kökleridir. Bu tür 10 - 50 cm yükseklikte yaprakları tabanda rozet şeklinde toplanıruş, çiçekleri altın sarısı renkli, çok yıllık ve otsu bir bitkidir. Bilhassa sulak çayırlarda görülür. Memleketimizde Doğu Anadolu (Ağrı, Erzurum, Kars) dağlarında yetişmektedir.Dış görünüş : 10 - 12 cm uzunluk ve 5 - 6 mm kalınlıtkta, etrafı ince kök parçaları ile kaplı, dış kısmı esmer, iç kısmı sarımsı renkli parçalar halindedir. Hafif kokulu ve anasonu andırır lezzetlidir.
Bileşim : Bitki uçucu yağ, saponin glikozitleri ve flavon türevleri taşımaktadır.
Etki ve kullanılış : Taşıdığı saponin glikozitleri .
“
(La. Radix Primulae, AL Primelwurzel, Fr. Racine de primevere, İn. Primrose root)
Primula veris L. (Syn : P. officinalis (L.) Hill) (Primulaceae) türünün ilkbahar veya sonbaharda toplanıp “
(La. Radix Primulae, AL Primelwurzel, Fr. Racine
(La. Radix Primulae, AL Primelwurzel, Fr. Racine de primevere, İn. Primrose root)
Primula veris L. (Syn : P. officinalis (L.) Hill) (Primulaceae) türünün ilkbahar veya sonbaharda toplanıp kuruitulmuş kökleridir. Bu tür 10 - 50 cm yükseklikte yaprakları tabanda rozet şeklinde toplanıruş, çiçekleri altın sarısı renkli, çok yıllık ve otsu bir bitkidir. Bilhassa sulak çayırlarda görülür. Memleketimizde Doğu Anadolu (Ağrı, Erzurum, Kars) dağlarında yetişmektedir.Dış görünüş : 10 - 12 cm uzunluk ve 5 - 6 mm kalınlıtkta, etrafı ince kök parçaları ile kaplı, dış kısmı esmer, iç kısmı sarımsı renkli parçalar halindedir. Hafif kokulu ve anasonu andırır lezzetlidir.
Bileşim : Bitki uçucu yağ, saponin glikozitleri ve flavon türevleri taşımaktadır.
Etki ve kullanılış : Taşıdığı saponin glikozitleri nedeniyle balgam söktürücü, idrar arttırıcı ve hafif bir yatıştırıcu etıkiye sahiptir. Bilhassa balgam söktürücü ve göğüs yumuşatıcı olarak kullanılır. Çiçekleri Doğu Anadoluda (Kağızman) süs çiçeği olarak pazarlarda satılır. Çiçekleri (Fios Primulae) terletici, yalıştırıcı ve balgaın söktürücü etkilere sahiptir. Eskiden bilhassa göz hastalıklarına karşı kullanılırdı. Evliya Çelebi Bingöl dıağlarında yetişen Primula 1ürleri için şöyle yazmaktadır (1 ). `Sarı tutya, Kırmızı tutya, mor tutyalar vardır ki güzel kokusundan adamın damağı kokulanır. Bu tutyaları toplayıp göz ağrısına tutulanlarm gözüne sürıne ederler. Allahın emriyle görme kuweti ve uzağı görme hasıl olur`. Taze yaprakları çıban tedavisi için, çıbanın üzerine sarılır ve sık sık diğer bir taze yaprakla değiştirilir.
Kullanılış şekli : Dekeksiyon (% 2 - 3), günde 3 bardak içilir.
Diğer isinıler : Ayıkulağı, Tutya çiçeği (Erzurum ve Kağızman bölgesi). Çiçekleri mor renkli olan Primula türlerine Doğu Anadoluda `Suçiçeği` ismi verilir. Ewel baharotu, Felçotu. Anadoluda yaygın olan P. elatior (L.) Hill (çiçekleri soluk sarı veya erguvan renkli) ve -P. vulgaris Huds. (çiçekleri sarı, sarı, mor veya beyaz renkli ve bitki gövdesiz) türlerinin kök ve çiçekleri de yukarıdaki tür gibi kullanılır.
