Bayburt (kent)
Bayburt ilinin merkezi. Karadeniz Bölgesi`nin Doğu Karadeniz bölümünün iç kesimlerinde, Çoruh vadisinde sarp bir tepenin üstündeki tarihsel kalesinin eteğinde, Çoruh ırmağının her iki kıyısında yer alan Bayburt`un nüfusu, 33 677`dir. TARİH Ne zaman kurulduğu kesin olarak bilinmeyen, eski kaynaklarda adı Payperd, Baberd, Bâbird, Pâpirt olarak geçen Bayburt kalesi, Eskiçağ`da elden ele geçtikten sonra, İ.Ö. 64`te Roma topraklarına katıldı. Roma İmparatorluğu, 395`te ikiye ayrılınca Doğu Roma`nın (Bizans) payına düşüp, imparator İustinianos`un buyruğuyla kalesi onarıldı. Malazgirt Savaşı`ndah önce de Türklerin akınlar düzenledikleri, ama kesin olarak 1072`de fethedilen kent, 1072-1202 arasındaki dönemde Saltukoğulları`nın, kısa aralarla da Danişmentoğulları`nın elinde kaldı. Kısa bir süre, Trabzon İmparatorluğu tarafından .
“Bayburt ilinin merkezi. Karadeniz Bölgesi`nin Doğu Karadeniz bölümünün iç kesimlerinde, Çoruh vadisinde sarp bir tepenin üstündeki tarihsel kalesinin eteğinde, Çoruh ırmağının her iki kıyısında “
Bayburt ilinin merkezi. Karadeniz Bölgesi`nin Doğu
Bayburt ilinin merkezi. Karadeniz Bölgesi`nin Doğu Karadeniz bölümünün iç kesimlerinde, Çoruh vadisinde sarp bir tepenin üstündeki tarihsel kalesinin eteğinde, Çoruh ırmağının her iki kıyısında yer alan Bayburt`un nüfusu, 33 677`dir. TARİH Ne zaman kurulduğu kesin olarak bilinmeyen, eski kaynaklarda adı Payperd, Baberd, Bâbird, Pâpirt olarak geçen Bayburt kalesi, Eskiçağ`da elden ele geçtikten sonra, İ.Ö. 64`te Roma topraklarına katıldı. Roma İmparatorluğu, 395`te ikiye ayrılınca Doğu Roma`nın (Bizans) payına düşüp, imparator İustinianos`un buyruğuyla kalesi onarıldı. Malazgirt Savaşı`ndah önce de Türklerin akınlar düzenledikleri, ama kesin olarak 1072`de fethedilen kent, 1072-1202 arasındaki dönemde Saltukoğulları`nın, kısa aralarla da Danişmentoğulları`nın elinde kaldı. Kısa bir süre, Trabzon İmparatorluğu tarafından işgal edilip, 1098`de Saltukoğulları tarafından geri alındı. 1202`de Anadolu Selçuklularına bağlanıp, XIJI. yy`da Moğol akınlarından zarar gördü. İlhanlılar döneminde Trabzon-İran yolu üstünde bir ticaret ve kültür merkezi olarak gelişip, XIV. ve XV. yy`larda Eretna Beyliği, Akkoyunlular ve Karakoyunluların egemenliğinde kaldı. 1501`de Safeviler tarafından alınıp, 1514`te Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katıldı. Osmanlı yönetim örgütünde Erzurum eyaleti içinde bir kaza merkezi olan kentin kalesi, 1541`de onarıldı. XVII. yy`da bir sancak merkezine dönüştürülüp, XVI. yy`da 10 olan mahalle sayısı 26`ya çıktı: Evliya Çelebi`nin verdiği bilgilere göre kale içinde 300, kalenin dışında da 1 000 ev bulunuyordu. XIX. yy`da ticaret merkezi olarak önemi artan kent, 1828`de ve 1878`de Ruslar tarafından iki kez işgal edilerek, yakılıp yıkılması sonucunda eski önemini yitirdi. XIX. yy`da Erzurum vilayetine bağlı bir kaza merkezi olup, Birinci Dünya Savaşı yıllarında üçüncü kez Ruslar tarafından işgal edildiyse (16 Mart 1916) de, 21 Şubat 1918`de kurtuldu. GÜNÜMÜZDE BAYBURT Cumhuriyetin ilk yıllarında Erzurum iline bağlı bir ilçe merkeziyken, 1927`de Gümüşhane iline bağlanan Bayburt`un nüfusu, aynı yılın sonlarında yapılan nüfus sayımında 7 373`tü. Bu sayı 1935`te 10 000`i aştı (10 339). 1945`te yeniden 10 000`in altına düştü (9 473). 1955`te yeniden 10 000`i geçip (13 107), 1960`ta düşüş gösterdiyse (11 937) de, o tarihten sonra düzenli olarak arttı ve 1985`te 30 000`e yaklaştı (28 068); bütün bu sayımlardaki nüfusu, bağlı olduğu ilin merkezi Gümüşhane kentinin nüfusunun önünde olduğundan, 1989`da çıkarılan 3 578 sayılı yasayla yeni kurulan Bayburt ilinin merkezi oldu ve nüfusu 1990!sayımında(30 000`i geçti Bayburt`ta sanayi kuruluşu olarak kiremit, tuğla, un, makarna, yem ve irmik fabrikaları ile bir Et-Balık kombinası vardır.
Bayburt (il)
Karadeniz Bölgesi`nde il.Yüzölçümü3 652km2, nüfusu 1990 sayımına göre 107 330, merkezi Bayburt kenti olan Bayburt ilinin 3 ilçesi vardır. Merkez, Aydıntepe, Demirözü. Kuzeyden Trabzon ve Rize, doğudan Erzurum, güneyden Erzincan, batıdan Gümüşhane illeriyle sınırlı olan Bayburt ilinin yüzeyşekillerinin başlıca özelliği, dağlarla çevrili olmasıdır: Kuzey kesimindeki Soğanlı dağları Trabzon iliyle doğal sınır oluşturur; aynı biçimde güney kesimde uzanan Otlukbeli dağları Erzincan iliyle, güneydoğusunda yer alan Kop dağı da Erzurum iliyle sınırı çizerler. İlin orta kesimlerinde Çoruh ve kolları çevresinde gelişen küçük düzlüklere rastlanır. Bunlar arasında en önemlisi Aydıntepe ovasıdır. Bayburt ilinde, Karadeniz bölgesi iklimininkinden farklı, sert bir iklim egemendir. Kışların çok soğuk geçtiği bu iklim tipinde .
“Karadeniz Bölgesi`nde il.Yüzölçümü3 652km2, nüfusu 1990 sayımına göre 107 330, merkezi Bayburt kenti olan Bayburt ilinin 3 ilçesi vardır. Merkez, Aydıntepe, Demirözü. Kuzeyden Trabzon ve “
Karadeniz Bölgesi`nde il.Yüzölçümü3 652km2, nüfusu
Karadeniz Bölgesi`nde il.Yüzölçümü3 652km2, nüfusu 1990 sayımına göre 107 330, merkezi Bayburt kenti olan Bayburt ilinin 3 ilçesi vardır. Merkez, Aydıntepe, Demirözü. Kuzeyden Trabzon ve Rize, doğudan Erzurum, güneyden Erzincan, batıdan Gümüşhane illeriyle sınırlı olan Bayburt ilinin yüzeyşekillerinin başlıca özelliği, dağlarla çevrili olmasıdır: Kuzey kesimindeki Soğanlı dağları Trabzon iliyle doğal sınır oluşturur; aynı biçimde güney kesimde uzanan Otlukbeli dağları Erzincan iliyle, güneydoğusunda yer alan Kop dağı da Erzurum iliyle sınırı çizerler. İlin orta kesimlerinde Çoruh ve kolları çevresinde gelişen küçük düzlüklere rastlanır. Bunlar arasında en önemlisi Aydıntepe ovasıdır. Bayburt ilinde, Karadeniz bölgesi iklimininkinden farklı, sert bir iklim egemendir. Kışların çok soğuk geçtiği bu iklim tipinde en soğuk ay ortalaması -6 °C, en sıcak ay ortalaması 18,7 °C`tır. İl merkezi Bayburt kentinde günümüze kadar kaydedilen en düşük sıcaklık -26,2 °C (29.1.1964), en yüksek sıcaklık 36,2 °C`tır (20.7.1962). İlin merkezinde yıllık ortalama yağış 450 mm`nin altındadır. Ormanlık alanların az yertuttuğu Bayburt ilinde, doğal bitki örtüsü daha çok bozkır (step) görünümüdedir. Dağlık kesimlerde yer yer meşe kalıntılarına ve ardıç ağaçlarına rastlanır. Bazı kesimlerde de sarıçam ormanları bulunur. İlin en önemli akarsuyu Çoruh ırmağı il toprakları içinde bir büklüm yapıp, büyük bir kesimin sularını topladıktan sonra Karadeniz`e dökülür. Trabzon`un doğusunda Karadeniz`e dökülen Solaklı deresinin kaynağı da, Bayburt ili sınırları içindedir. EKONOMİ Tarım ve hayvancılığın başlıca ekonomik gelir kaynaklarını oluşturduğu ilde en çok buğday, arpa, (şekerpancarı ve patates yetiştirilir. Koyun ve keçi sayısı oldukça yüksektir. Büyükbaş hayvancılığı geliştirmek için Bayburt kentinde bir boğa deposu kurulmuştur. Çeşitli kesimlerinde bakır, demir ve linyit yatakları bulunan ilde, tarım ürünlerinin işlenmesine (un, makarna) ve hayvancılığa (et, süt, vb.), dayalı küçük sanayi kuruluşlarının yanı sıra, tuğla, kiremit, yem de üretilir; dericilik ve dokumacılık el sanatları düzeyindedir. ULAŞIM Trabzon`u Gümüşhane-Erzurum üstünden İran`a bağlayan önemli ticaret yolu üstünde yer alan Bayburt, bu önemli yol dışında daha az işlek yollarla da (Soğanlı geçildim aşan Bayburt-Of yoluya da Kelkit vadisini izleyen yollar gibi) çevre illere bağlanır.
Bayburtlu Zihni
Türk halk şairi (Bayburt 1797`ye doğr.-Ulasa,` Trabzon 1859). Türk halk şairi. Medrese öğrenimi gördükten sonra bir süre ticaretle uğraşan Bayburtlu Zihni (asıl adı Mehmet fm/n`dir), 1816`da İstanbul`a gelerek, kâtipliklerde bulundu. Rusların Erzurum ve Bayburt`u istilası sırasında (1828) Trabzon valisi Hazinedarzade Osman Paşa`nın kâtipliğini yapıp, savaşın acılarını yakından gördü. Daha sonra Hopa, Of, Karaağaç, Ünye, Sürmene mal müdürlüklerinde bulundu. Şiirlerini aruzla yazan, divan şiiri geleneğini sürdüren Bayburtlu Zihni, Divan`ma aldığı heceyle yazılmış şiirlerinin çok az sayıda olmasına karşın, günümüze bir yandan halk şiirinin özelliklerini taşıyan, bir yandan da divan şiirinin hayal dünyasından kopmamış bu şiirleriyle kalmıştır. Başlıca yapıtları: Divan (1876), Sergüzeştname (kendi yaşamını konu .
“Türk halk şairi (Bayburt 1797`ye doğr.-Ulasa,` Trabzon 1859). Türk halk şairi. Medrese öğrenimi gördükten sonra bir süre ticaretle uğraşan Bayburtlu Zihni (asıl adı Mehmet fm/n`dir), 1816`da “
Türk halk şairi (Bayburt 1797`ye doğr.-Ulasa,` Trabzon
Türk halk şairi (Bayburt 1797`ye doğr.-Ulasa,` Trabzon 1859). Türk halk şairi. Medrese öğrenimi gördükten sonra bir süre ticaretle uğraşan Bayburtlu Zihni (asıl adı Mehmet fm/n`dir), 1816`da İstanbul`a gelerek, kâtipliklerde bulundu. Rusların Erzurum ve Bayburt`u istilası sırasında (1828) Trabzon valisi Hazinedarzade Osman Paşa`nın kâtipliğini yapıp, savaşın acılarını yakından gördü. Daha sonra Hopa, Of, Karaağaç, Ünye, Sürmene mal müdürlüklerinde bulundu. Şiirlerini aruzla yazan, divan şiiri geleneğini sürdüren Bayburtlu Zihni, Divan`ma aldığı heceyle yazılmış şiirlerinin çok az sayıda olmasına karşın, günümüze bir yandan halk şiirinin özelliklerini taşıyan, bir yandan da divan şiirinin hayal dünyasından kopmamış bu şiirleriyle kalmıştır. Başlıca yapıtları: Divan (1876), Sergüzeştname (kendi yaşamını konu alan mesnevi), Hikaye-i Garibe (Bayburt eşrafından Abdullah Bey`in serüveni, düzyazı), Hecv ve Hezl (Sergüzeştname içinde,).
